Depresja to choroba dwudziestego pierwszego wieku, z którą w samej Polsce zmaga się już 1,5 miliona osób. W zdecydowanej większości dotyka kobiet, a coraz częściej słyszymy o objawach depresji wśród nastolatków. Szybko zdiagnozowana i odpowiednio leczona depresja jest możliwa do wyleczenia. Nową metodą na walkę z tym zaburzeniem jest psychoedukacja.
Depresja – charakterystyka choroby
Depresja jest najczęściej występującym zaburzeniem psychicznym. Szacuje się, że zmaga się z nią nawet kilkanaście procent osób dorosłych na całym świecie. W Polsce chorować może ponad 5% mieszkańców, coraz więcej przypadków odnotowuje się wśród młodzieży, a nawet dzieci. To termin wieloznaczny. Potocznie używa się go w odniesieniu do złego samopoczucia, obniżonego nastroju, przygnębienia niezależnie od przyczyn tego stanu. W psychiatrii terminem depresja określa się szczególny rodzaj zaburzeń nastroju i emocji.
Objawy depresji
Głównymi objawami depresji są obniżony nastrój, poczucie smutku, a także brak energii. Towarzyszy temu znaczące ograniczenie codziennej aktywności i trudności w wykonywaniu nawet najprostszych obowiązków. Osoba chora nie potrafi zmotywować się do wstania z łóżka, pójścia do pracy, czy przygotowania posiłku. Może zmagać się zaburzeniami snu. Stan ten odbija się również na aktywnościach, które do tej pory wykonywane były z przyjemnością i sprawiały radość. Osobie chorej towarzyszy uczucie bezsensu i dojmującej pustki, utrata wiary we własne możliwości, a także kłopoty z kontrolowaniem swoich emocji. Osoby z depresją mają tendencję do nadmiernego i najczęściej nieuzasadnionego obwiniania się za wszelkie swoje niepowodzenia i decyzje.
Na czym polega psychoedukacja?
Psychoedukacja jest treningiem pacjenta, którego celem jest promowanie świadomości i postawy proaktywnej, dostarczanie narzędzi do obchodzenia się, radzenia sobie i życia z przewlekłą chorobą i zmiana zachowań oraz nastawień związanych z chorobą. Psychoedukacja zamienia winę na odpowiedzialność, bezradność na proaktywną troskę, a zaprzeczanie na świadomość. Nastawiona jest na wzmocnienie pacjenta i uczynienie go współodpowiedzialnym za własne leczenie. Kładzie się przy tym większy nacisk na przymierze terapeutyczne, a nie tylko na stosowanie się do zaleceń lekarskich.
Psychoedukacja formą leczenia depresji
Psychoedukacja stanowi podstawową interwencję terapeutyczną w nowoczesnym leczeniu wszystkich zaburzeń psychicznych, ze szczególnym uwzględnieniem tych najcięższych, przebiegających przewlekle, często nawracających, m.in. depresji. Pierwszym etapem każdej pracy w terapii poznawczo-behawioralnej jest psychoedukacja, czyli zapoznanie pacjenta z modelem poznawczym, a także z modelem samej choroby. Terapia poznawcza zakłada, że to, jak się czujemy i zachowujemy wobec danego zdarzenia zależy od naszych myśli i przekonań. Psychoedukacja odgrywa szczególnie ważną rolę w zapobieganiu nawrotom depresji. Jej skuteczność została potwierdzona w badaniach.
